کلاچ خودرو قسمتی از گیربکس آن‌ها و جزئی از اصلی‌ترین سامانه‌های داخلی اتومبیل‌ها به شمار میرود. اگر بخواهیم وظیفه اصلی کلاچ را بررسی کنیم، می‌توانیم اینطور بگوییم که وسیله‌ای است برای تنظیم میزان انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها که نیرو را با توجه به ضریب دنده بین چرخ‌های خودرو تقسیم می‌کند.
تمامی رانندگان همیشه با کلاچ خودرو خود درگیر بوده اند و درستگرفتن یا نگرفتن آن نیز بسیار مهم است که البته در خودروهای دنده اتوماتیک این مشکل به نوعی حل شده است.
شاید برای شما هم جالب باشد که با کلاج و انواع آن و البته کلاج دوگانه نیز آشنا شوید.
تعریف کلاچ جیست
کلاچ وسیله ایست برای انتقال حرکت چرخشی از یک شفت به شفت دیگر. کلاچ در واقع یـک وسـیله قطـع کـردن و یـاوصل کردن است که در سیستمهای انتقال نیرو بکار میرود. اصولاً در سیستمهای انتقال نیرو، توان و نیروی تولید شـده درموتور برای استفاده به شکلی دیگر و یا استفاده در جایی دیگر نیاز به جابجایی و انتقال دارد. حال برای آنکه بتوان بـر رویاین انتقال نیرو کنترلی را اعمال کرد. ساده ترین راه استفاده از یک کلاچ است تا هر زمان که نیاز به توقف انتقال نیرو باشد، این عمل انجام پذیرد.
وسایل نقلیه که از گیربکس دستی بهره می‌برند راننده با فشردن پدال در واقع انتقال نیرو را از موتور به گیربکس قطع می‌کند و همین امر باعث می‌شود راننده بتواند ضریب دنده خودرو را تغییر دهد و میزان نیروی منتقل شده به چرخ‌ها را کم یا زیاد کند.
انواع کلاچ
بدون لغزش: این نوع معمول‌ترین نوع کلاچ است که در خودروهای شهری از آن استفاده می‌شود. کلاچ‌های بدون لغزش به دو حالت (( کاملا درگیر )) و (( خلاصی )) در سیستم گیربکس قرار می‌گیرند و همانطور که از نام این نوه کلاچ معلوم است، هیچگونه لغزش و ساییدگی ندارد.
اصطکاکی: این سیستم با استفاده از دو صفحه عاج دار عمل می‌کند. به دلیل ضریب اصطکاک صفحات کلاچ اصطکاکی، این کلاچ همیشه به صورت کامل درگیر می‌شود. کلاچ اصطکاکی به دو شکل مخروطی و دیسکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کلاچ‌های اصطکاکی مخروطی، صفحات درگیر شونده به شکل مخروط هستند و گشتاور میان دو صفحه مخروطی انتقال پیدا می‌کند. کلاچ‌های اصطکاکی دیسکی که خود به چند دسته تقسیم می‌شوند، از صفحات مسطح برای درگیری کامل استفاده می‌کنند و نیروی گشتاور را به صورت گریز از مرکز منتقل می‌کنند.
یک‌طرفه: در نوع یک‌طرفه نیروی گشتاور در یک جهت انتقال پیدا می‌کند و در گردش‌‌های تک جهته، مانند کلاچ‌های بدون لغزش عمل می‌کنند اما اگر چرخش در جهات دیگر صورت بگیرد، کلاچ‌های یک‌طرفه نیرویی را منتقل نمی‌کنند.
هیدرولیک: صفحات در کلاچ‌های هیدرولیک با استفاده از یک سیال، نیروی گشتاور را منتقل می‌کنند. به دلیل تغییر فضا در سیستم کلاچ‌های هیدرولیک، معمولا جا به جایی نیرو کند‌تر از مابقی کلاچ‌ها صورت می‌گیرد.
فعالیت گیربکس دو کلاچ چگونه است؟
گیربکس‌های دو کلاچه نوع جدیدی از جعبه دنده‌ها هستند که به صورت نیمه خودکار عمل می‌کنند. اگر شما راحتی گیربکس‌های اتوماتیک و هیجان جعبه دنده‌های معمولی را با هم می‌خواهید بهتر است اتومبیلی را انتخاب کنید که از گیربکس دو کلاچه برای انتقال نیروی گشتاور از موتور به چرخ‌ها استفاده می‌کند.
در سامانه گیربکس دو کلاچه یا DCT، از دو کلاچ مستقل برای اتصال و قطع انتقال نیرو استفاده می‌شود؛ یکی از کلاچ‌های بکار رفته در این سیستم وظیفه درگیر شدن با چرخ‌دنده‌های فرد گیربکس را دارد و دیگری چرخ‌دنده‌های زوج گیربکس را کنترل می‌کند. به طور کلی می‌توان گفت سیستمهای گیربکس دو کلاچه یا DCT به گیربکس‌های دستی شبیه‌تر هستند با این تفاوت که در گیربکس‌های دستی یا معمولی جریان انتقال نیرو همیشگی نیست و راننده برای تغییر ضریب دنده باید جریان نیرو را قطع کند اما در گیربکس دو کلاچه، صفحات هیدرولیکی کلاچ به صورت پشت‌سر هم فعال می‌شوند و اجازه نمی‌دهند جریان نیروی منتقل شده به چرخ متوقف شود؛ از همین سو در خودرو‌هایی که از گیربکس دو کلاچه بهره می‌برند پدال کلاچ مشاهده نمی‌شود.